 |
|
Istorija
Istorija bilježi, da su na ovim prostorima postojala naselja u dalekoj prošlosti,
čak i u periodu neolita. Ovo područje su tada naseljavali Iliri. U IV vijeku P.N.E.
na ovo područje su prvi put prodrli Kelti, koji su se u više navrata zadržavali na
području BiH.
Pred kraj starog vijeka područje oko rijeke Vrbas,
Vrbanje i Sane naseljavala je tračansko pleme
Mezeji. U I vijeku N.E. ovo područje osvajaju
Rimljani koji postepeno asimiliraju Mezeje i
angažuju ih u svoje legije i svoju mornaricu. Iz
tog perioda postoji više lokaliteta koji ukazuju
na rimske građevine: u Šipragama na području
Crkvine 1981. godine otkriveni su ostaci
ranokršćanske bazilike (III-V vijek);-rimskih
opeka nađeno je na više lokaliteta:stari grad
Lauš (današnji Lauši u Maslovarama), zatim u
Pobrđu i Zabrđu i na ušću potoka Svinjara u
rijeku Vrbanju i na putu od Banjaluke za
Kneževo (ranije Skender Vakuf).
Od IV-VII vijeka ovo područje naseljavaju Južni
Slaveni koji su mješajući se sa starosjediocima
zadržila do današnjih dana. Slavenizacijom ovog
dijela balkanskog poluostrva tu se formiraju prve državice Južnih Slovena a
među njima i prva bosanska država u 10. vijeku.Prema ljetopisu popa
Dukljanina (barskog rodoslova), polovinom 12. vijeka župe Uskoplje, Pljeva i
Luka bili su u sastavu Bosne. Prvi pisani dokumenti o nasulju na ovom području
datiraju iz 1322., 1323. i 1412. godine.To je povelja Stjepana II Kotromanića
(bosanskog bana od 1322. do 1353. godine.
Od 1519. srednjevijekovni grad Kotor je pod turskom upravom.Tad se pored
naselja Kotor formira naselje Varoš na području današnjeg Donjeg Varoša.
Širenjem grada u oba pravca po riječima arheologa Đurđevića, nastao je grad
koji je u svom nazivu zadržao oba imena KOTOR VAROŠ, u čiji sastav su ušla
naselja:Kotor katolički, Kotor turski, Čepak, Slatina i Varoš, a koji se prvi put
pod tim imenom spominje 1889. godine, poslije popisa stanovništva, koje je
tada organizovala Austro-Ugarska Monarhija, a koja je odlukom velikih sila
anketirala BiH 1878. godine, poslije krvavo ugušenog ustanka protiv turske
vlasti 1875. godine.
Od 01.12.1918. godine Kotor Varoš je u sastavu Kraljevine SHS, a od 1945. u
sastavu FNRJ kasnije SFRJ.
Od 22.11.1995. godine, poslije građanskog rata, Kotor Varoš je u sastavu
dejtonske BiH u entitetu Republike Srpske.
Položaj
Opština Kotor Varoš smještena je u centralnom dijelu BiH opasana planinskim
masivima: Borija na istoku, Uzlomac na
sjeveru, Vlašićem na jugu i obroncima
Čemernice na zapadu.Opština Kotor Varoš
graniči sa opštinama Teslić, Čelinac Kneževo i Travnik. |
 |
 |
Prostor opštine je preko magistralnog puta M-4 povezan sa Banjalučko Dobojskom regijom a preko njih sa ostalim djelovima Rep. Srpske, BiH i šire. Površina opštine iznosi 560 km2. Nadmorska visina opštine kreće se od 220 m n.v. na sjeverozapadu do 1739 m n.v. na jugoistoku.
Privreda
Razvoj opštine Kotor Varoš se zasniva na
prirodnim resursima (šuma, pitka voda
poljoprivredno zemljište, industrijski kapaciteti).
Dominantnu ulogu u postojećoj privrednoj
strukturi imala je industrija koja je zajedno sa
poljoprivredom i šumarstvom ostvarivala 84%
društvenog dohotka na nivou opštine.
O turističkoj ponudi teško da se može govoriti,
međutim priroda koja je ovom podneblju podarila
brojne blagodati pruža svojim ljubiteljima
predivne šumske terene. Ovo područje bogato je
raznom divljači tako da nisu rijetki lovci koji
borave na ovdašnjim terenima. Takođe od
prirodnih blagodeti je i rijeka Vrbanja koja pruža
idealne uslove zajedno sa gore navedenim za
razvoj turizma. |
 |
 |
Od turističkih objekata ne može se zaobići sportsko-rekreacioni centar "Hajdučke vode" koji raspolaže sa 75 ležajeva razmještenih u 2 objekta.
U ponudi sportsko rekreativnih aktivnosti se nalazi:
- kondicione pripreme sportista,
- skijanje,
- šetnje i trčanje kros stazama u predivnom
parku borove šume,
- ljetne aktivnosti kao što su razne škole u
prirodi,
- 2 fudbalska terena,
- rukometno-košarkaško-odbojkaško igralište,
- atraktivni tereni za lov,
- izvanredna domaća kuhinja vrhunskih
majstora kuhinje
Hotel "Borik" se nalazi u centru Kotor Varoši i
pruža sve veću šansu i mogućnost za kompletnu
turističko-ugostiteljsku ponudu.
Sport
Na području opštine Kotor Varoš danas je
registrovano sedam sportskih klubova:
FK "Mladost" - takmiči se u trećoj ligi RS,
RK "Kotor Varoš" - takmiči se u prvoj ligi RS,
KK "Mladost" - takmiči se u drugoj ligi RS,
Džudo klub "Mladost" - jedan je od najboljih u RS,
BiH i šire,
KK "Ipon" - iako mlađeg datuma formiranja sa
raznih takmičenja donosi medalje,
Šahovski klub "Proleks" - takmiči se u trećoj ligi
RS
te novoosnovani
Kick box i Ful Contact klub "Panter".
Kultura
Kultura u kotorvaroškoj opštini ima bogatu
tradiciju. Počev od tamburaškog orkestra,
pjevačkog hora koji su organizivali društva "Zora",
"Napredak", "Prosvjeta", "Kolo srpskih sestara",
"Gajret" i "Vatrogasno društvo".
1995. godine biblioteka se izdvaja u samostalnu
ustanovu koja danas raspolaže sa oko 26 000
naslova, a radnički univerzitet se transformiše u
JDP "Centar za kulturu i informisanje" u okviru
koga djeluju Radio Kotor Varoš, lokalni list "
Kotorvaroške novine", stalni bioskop SPKD
"Prosvjeta", "Omladinska scena"-dramska sekcija
navedenog društva i internet klub "Centar". |
 |
|
 |
 |
 |
 |
 |
Zdravstvo
Prva zdravstvena ustanova u Kotor Varoši formirana je 1893. godine.
Zdravstvena zaštita kotorvaroške opštine se ostvaruje u domu zdravlja Sv.
Pantelejmon i terenskim ambulantama: Vagani, Vrbanjci, Maslovare, Liplje,
Grabovica i Šiprage.U Šipragama se nalazi i spomen ambulanta "Dr. Danica
Perović".
U sadašnjim uslovima Dom zdravlja omogućuje
primarnu zdravstvenu zaštitu putem sledećih službi:
- porodična medicina,
- dječija preventiva i opšta stomatologija,
- higijensko-epidemiološka djelatnost,
- hitna medicinska pomoć,
- služba za ampulirane lijekove i sanitetski
materijal,
- laboratorijska dijagnostika,
- ginekološko-akušerska služba,
- dijagnostička služba,
- polivalentna patronažna služba,
- terenska ambulanta,
- fizijatrijski centar. |
 |
|
 |
|
|
